Unyanyasaji wa Wazee

Je, Unyanyasaji wa Wazee ni Nini?

Unyanyasaji wa wazee ni tendo lolote la ukatili au unyanyasaji kuelekeza mzee, mara nyingi na mtu anayemjua na kumwamini. Huyo anaweza kujumuisha watoto, wenzi, wajukuu, wanafamilia wengine, marafiki, walezi, au majirani.

Mzee yeyote kutoka asili yoyote, dini au jumuiya yoyote anaweza kuwa mwathirika wa unyanyasaji wa wazee. Wakati mwingine unaweza kuwa muundo wa unyanyasaji wa familia ambao huendelea kadiri mtu anavyozeeka.

Unyanyasaji wa wazee ni jinai nchini Australia. Ikiwa wewe au mtu unayemjua anapitia unyanyasaji wa wazee, ni muhimu kupata usaidizi.

Aina za Unyanyasaji wa Wazee

Unyanyasaji wa wazee ni aina ya ukatili wa nyumbani na familia na unaweza kutokea aina nyingi:

• Unyanyasaji wa Kisaikolojia: Huu huhusisha kumtukana, kumdhalilisha, au kumtenga mzee kumzuia shughuli za kijamii na kuwasiliana na wengine. Unaweza kumfanya mzee ajihisi hana thamani na upweke.
• Unyanyasaji wa Kipesa: Huu hutokea wakati mtu anachukua udhibiti wa pesa au mali ya mtu mzee bila idhini yake. Huu unaweza kujumuisha kuiba pesa, kumlazimisha kubadilisha wosia yake, au kumzuia kupata fedha zake mwenyewe.
• Unyanyasaji wa Kimwili: Huu hujumuisha aina yoyote ya madhara ya kimwili kama vile kupiga, kupiga kofi, kusukuma, au kutumia vizuizi vya kimwili ili kumdhibiti mzee.
• Unyanyasaji wa Kingono: Huu ni tendo au tabia yoyote ya ngono inayotokea bila idhini ya mzee. Ni ukiukwaji mkubwa wa haki na utu wake.
• Unyanyasaji wa Kijamii: Huu huhusisha kumzuia mzee kuwasiliana na wanafamilia, marafiki, au mitandao mingine ya usaidizi. Unaweza kusababisha kutengwa na upweke.
• Kupuuza: Huku hutokea wakati mzee hapati huduma anayohitaji. Kunaweza kuhusisha kuacha kutoa chakula, dawa, au usaidizi na shughuli za kila siku, kusababisha madhara au mateso.

Kutambua Unyanyasaji wa Wazee

Unyanyasaji wa wazee hufichwa mara nyingi, na hisia za hatia au aibu zinaweza kumzuia mzee asiuripoti. Hapa chini kuna dalili za kuangalia:

• Majeraha yasiyoelezewa au kwenda kutibiwa mara nyingi kwenye chumba cha dharura
• Mabadiliko ya ghafla katika hali ya kifedha
• Kujiondoa kutoka kwa shughuli za kawaida au miingiliano ya kijamii
• Usafi mbaya au mahitaji ya matibabu yasiyoshughulikiwa
• Mabadiliko ya tabia, kama vile hofu au unyogovu.

Kupata Msaada

Ikiwa wewe au mtu unayemjua anapitia unyanyasaji wa wazee, kuna nyenzo na huduma zinazopatikana ili kutoa msaada na usaidizi.

Senior Rights Victoria: Hutoa nyenzo na usaidizi kwa unyanyasaji wa wazee katika lugha mbalimbali.

1800 ELDERHelp: Piga simu kwa 1800 353 374 kupata ushauri na msaada wa siri.

Australian Red Cross: Hutoa habari na usaidizi juu ya unyanyasaji wa wazee.

Huduma za Jamii za Mahali: Mashirikia mengi ya mahali hutoa usaidizi na rasilimali kwa unyanyasaji wa wazee.